Aktualności Aktualności

Rębacze

Rębacze (rodzaj Rhagium) to chrząszcze z rodziny kózkowatych (Cerambycidae), o której w naszym owadzim cyklu była już mowa. W Polsce występują 4 gatunki o zbliżonej biologii, których zróżnicowanie opiera się głównie na gatunkach drzew jakie zasiedlają oraz w jednym przypadku na obszarze występowania.

Zacznijmy od gatunku, który występuje w zasadzie tylko w obszarach górskich i podgórskich.  To rębacz dwupaskowy  (Rhagium bifasciatum). Jego rozwój odbywa się na drzewach iglastych. Larwy rozwijają się (tak jak u innych gatunków blisko spokrewnionych z tego rodzaju) między korą i drewnem bardzo osłabionych, obumierających lub świeżo obumarłych pni, a także w pniakach po drzewach ściętych lub złamanych.

Pozostałe 3 gatunki, tj. rębacz pstry (Rhagium inquisitor), szary (Rh. mordax) oraz dębowiec (Rh. sycophanta) obejmują swym zasięgiem cały kraj. Pierwsze 2 są gatunkami wszechobecnymi w lasach, tam gdzie mają odpowiednią ilość materiału żywicielskiego. Rębacz pstry rozwija się na drzewach iglastych (sosna, świerk, modrzew, jodła), a szary na wszelkich liściastych, a więc dębie,  klonie, jesionie, olszy, grabie, buku i in. Rębacz dębowiec jest znacznie rzadszy i lokalny. Zasiedla bowiem tylko grube pnie, przede wszystkim dębów, ale też leżące powalone kłody lub  pniaki po nich. Występuje nie tylko w lasach, ale również w parkach i zadrzewieniach śródpolnych. Wszystkie powyższe 3 taksony są składnikiem entomofauny Puszczy Białowieskiej.

Charakterystyczną cechą występowania tych chrząszczy, po której możemy poznać, iż są one obecne na danym drzewie  jest obecność sporych mięsistych białych larw wysypujących się na ściółkę leśną gdy oderwiemy płat w miarę luźno przylegającej  kory.  Część  larw przepoczwarcza się na jesieni i już zimą i wiosną można w kolebkach poczwarkowych znaleźć dorosłe osobniki (imago). Kolebki mają charakterystyczny owalny kształt i są sporządzone z wiórków (drzewa iglaste) lub trocin (drzewa liściaste) naciętych przez larwę przygotowującą się do przepoczwarczenia (fot).

Z uwagi na to, iż są to chrząszcze pospolite i w przypadku obumierania drzewostanów bardzo liczne, larwy występujące pod korą są stale dostępną „stołówką” dla dzięciołów oraz innych ptaków (sikory, kowaliki) w okresie jesienno-zimowo-wiosennym.