Jakość powietrza przekłada się w znacznym stopniu na zdrowie ludzi i stan poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego. Zanieczyszczenia powietrza nie są problemem lokalnym to problem globalny.

Jednym z naturalnych wskaźników wykorzystywanym w monitoringu powietrza są porosty.

Porosty to fascynująca współpraca dwóch grup organizmów – grzybów i glonów.

Każdy z partnerów ma specyficzne umiejętności, dzięki takiej kombinacji porost może zasiedlić nawet najbardziej nieprzyjazne miejsca (nagie skały, pionowe ściany budynków, drzewa, wydmy, płoty czy kamienie w górskim potoku).

Grzyb to ruszt porostu, który „mocuje” go na podłożu. Jego funkcją jest dostarczenie wody i soli mineralnych potrzebnych partnerowi, czyli glonowi. Glony mają specjalne aparaty, dzięki którym potrafią zamieniać energię światła słonecznego na pokarm (w procesie fotosyntezy) i dzielą się nią z grzybem.

Każdy pracuje więc na wspólny sukces.

Porosty potrafią pobierać różne składniki prosto z powietrza. Są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia, szczególnie na dwutlenek siarki SO₂, który hamuje ich rozwój.

Kształt i wielkość porostów zależą od ilości zanieczyszczeń zawartych w powietrzu. W miejscach gdzie zaniszyszczenia są bardzo duże występuje tzw. pustynia porostowa - porostów tam po prostu nie ma. Przy dużym stopniu zanieczyszczeniu  występują porosty skorupiaste (proszkowate). Jeśli powietrze jest trochę czystsze możemy zaobserwować porosty o plesze listkowatej przylegające do pnia. Tam gdzie powietrze jest czystsze zauważamy, że porosty są coraz większe, coraz bardziej rozgałęzione i „puszyste” – to porosty krzaczkowate. Na obszarach z czystym powietrzem plecha ma często postać długich sztywnych nitek lub frędzelków. Porosty niezależnie od kształtu mogą mieć bardzo różne kolory – zielone, szare, żółte, pomarańczowe, czerwone, różowe, brązowe i czarne.

Przyjrzyjmy się porostom na pniach drzew rosnących w okolicy a zobaczymy w jakim środowisku żyjemy.

W dzisiejszych czasach wszyscy odpowiadamy za stan powietrza. Każdy z nas codziennie podejmuje wybory, które przekładają się na jakość powietrza w naszej okolicy, a często również na stan powietrza, którym oddychają ludzie na drugim końcu świata.

Dbajmy o powietrze.